2. Emeklilik Sistemi Türkiye’de Uygulanmaya Başlıyor
Yeni Emeklilik Sistemi İle İlgili Beklentiler
Yasal Düzenleme Bekleniyor
Türkiye’de bir süre önce gündeme gelen 2. emeklilik, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan Orta Vadeli Program’a (OVP) dahil oldu. Bu emeklilik sistemi, tamamlayıcı emeklilik olarak adlandırılan 2. basamak emeklilik sistemidir. Sabah gazetesinde yer alan habere göre, Türkiye’de zaten uygulanan Otomatik Katılımlı Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile devreye alınan ikinci emeklilik sistemi daha da geliştirilecek.
Yeni emeklilik sistemi hakkında konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “İşverenin katkısı olduğu yeni bir bireysel emeklilik modeli öngörüyoruz. Amaç, sistemde kalış süresini ve fon tutarını artırmaktır” dedi.
Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminin İşleyişi
Tamamlayıcı emeklilik sistemi, çalışanların emekli olduklarında gelirlerinin düşmemesi ve yaşam standartlarının değişmemesini amaçlayan bir sistemdir. Böylece emeklilik döneminde kamudan sağlanan gelirin yanı sıra bir maaş daha elde edilebilir. Sistemin devreye girebilmesi için 2024 yılıyla birlikte yasal düzenleme yapılması beklenmektedir. Yasal düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte çalışanlar için yeni bir dönemin kapıları da açılmış olacaktır.
Bu yeni sistem, çalışanların ücretlerinden her ay en az yüzde 3 kesinti yapılarak primlerin biriktirildiği otomatik katılım ile Bireysel Emeklilik Sistemi’ni bir adım ileri taşıyacaktır. İşverenler de çalışanların primlerine katkıda bulunacaktır. Böylece birikim daha da artacak ve her ay işverenler, sigorta primi öder gibi çalışanın hesabına para aktaracaktır. Sistem zorunlu olacağı için hem çalışanlar hem de işverenler için bağlayıcı olacaktır.
Kıdem Tazminatı ile Birleştirilecek
Yeni sistem, işverenlerin katkısını da içerdiği için kıdem tazminatı ile birleştirilecektir. Böylece kıdem tazminatı fonuna benzer bir yapı oluşturularak işverenler, çalışanlar işten ayrılmadan önce her ay tazminat ödemelerini yapacaklardır.
Bu birikimler belli şartlar dışında kullanılamayacak, çalışan iş değiştirse bile birikimini yeni iş yerine taşıyabilecektir. Ayrıca çalışanlar ev alma, evlilik, hastalık gibi bazı sebeplerle birikimlerinin bir kısmını kullanabileceklerdir. Bu sistem, günümüzde büyük sorun haline gelen ve sürdürülemez olan kıdem tazminatı alamama sorununu çözecektir. Her çalışan, işten nasıl ayrılırsa ayrılsın kıdem tazminatını garanti altına alacak. Sistemin garantisi devlet olacak ve kıdem tazminatı alamama gibi bir sorun ortadan kalkacaktır.
Kıdem Tazminatı Hesabı
Mevcut durumda en az 1 yıl çalışan ve işten kendi isteği ve kusuru dışında çıkartılan işçiler, her yıl için bir brüt maaş kıdem tazminatı almaktadır. Bu miktar her ay için maaşın yüzde 8.33’üne denk gelmektedir. Eğer kapsam değişmezse, çalışanın hesabında yüzde 3 kendi hissesi ve yüzde 8.33 işverenin tazminat katkısı olmak üzere her ay ücretinin yüzde 11.33’ü kadar birikimi olacaktır.
Emeklilikte Yaş Şartı Değişecek Mi?
Şu anda uygulanan sistemde BES ile emeklilik yaşı 55 olarak belirlenmiştir. Yeni tamamlayıcı emeklilik sisteminde bu şartın değiştirilmesi de mümkün olabilecektir. Üzerinde çalışılan formüller arasında 60 yaş da bulunmaktadır. Ancak kesin karar yasal düzenleme sırasında verilecektir.
Tamamlayıcı emeklilik sistemine giren çalışanların SGK primlerine kesinti yapılmayacaktır. İşveren yine şu anki sistemde olduğu gibi SGK’ya prim ödeyecek ve ayrıca çalışanın hesabına tamamlayıcı emeklilik primi ve tazminat ödemesi olarak para aktaracaktır.
Böylece SGK emeklilik hakkı devam ederken, yeni sistem ile ikinci bir emeklilik imkanı da sağlanacaktır. Çalışanlar hem SGK’dan emekli maaşı alabilecek, hem de yeni sistemde biriken paralarını toplu olarak ya da maaş olarak çekebilecektir.
