**Sınav Değil, Süreç Odaklı Öğrenme Yaklaşımı: Öğrenci Gelişim Dosyası ve Durum Değerlendirmesi**
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), ilkokullardaki ölçme-değerlendirme çalışmalarını tamamen sona erdirerek “sınav değil, süreç odaklı” bir öğrenme yaklaşımını benimsemeye başladı. Bu yeni sistemde, okullarda “durum değerlendirmesi” kavramı daha yaygın bir şekilde kullanılacak ve MEB tarafından geliştirilen ölçme araçları öğretmenlerin kullanımına sunulacak. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürü Kemal Bülbül, ilkokullardaki ölçme değerlendirme uygulamalarındaki yeniliklere ilişkin açıklamalarda bulundu.
**Süreç Odaklı Ölçme Sistemi İle Öğrenci Gelişim Dosyası**
Bülbül, süreç odaklı ölçme sistemiyle anaokul ve ilkokul düzeyindeki öğrencilerin öğrenme süreçlerinin daha sağlıklı bir şekilde değerlendirileceğini belirtti. Öğretmenlerin ders etkinlikleri sırasında sürekli ölçme faaliyetleri yürüttüğüne dikkat çeken Bülbül, yeni yaklaşımla öğrencilerin yönergeleri anlaması, doğru adımlar atması ve istenileni başarması durumunda öğretmenin anında geri bildirim vereceğini ifade etti. Bu yaklaşımla birlikte ilkokul 4. sınıflarda yazılı sınav uygulamasının kaldırıldığını vurgulayan Bülbül, yerine süreç odaklı öğrenme yaklaşımıyla öğrenci gelişim dosyasına göre ölçme sistemi kullanılacağını belirtti. Okul öncesi ve ilkokul 1, 2, 3 ve 4. sınıflarda öğrencilerin akademik ve sosyal gelişimlerinin sürekli olarak takip edileceğini söyledi. Öğrencilerin gelişim düzeylerinin öğretmen rehberliğinde yapılan etkinlikler, oyun temelli değerlendirmeler ve verilen görevler gibi ölçme araçlarıyla takip edileceğini de ekledi.
**”Durum Değerlendirmesi” ve Öğrenci Gelişim Seviyesi**
Bülbül, bu yeni yaklaşımla birlikte okullarda “durum değerlendirmesi” ifadesinin daha sık duyulacağını belirtti. Öğrencinin bulunduğu noktayla geldiği noktadaki gelişim seviyesinin belirlenmesinin ölçmenin temel amacı olduğunu vurgulayan Bülbül, öğretmenlerin çok değerli çalışmalar yaptığını ancak sonuç odaklı ölçmenin istenilen sonuçları vermediğini söyledi. Bülbül, önemli olanın süreç içerisinde neler yapıldığının ve öğrencinin gelişiminin ne düzeyde olduğunun belirlenmesi olduğunu belirtti. Bu yaklaşımı “durum değerlendirmesi” olarak adlandıran Bülbül, bu yaklaşımın daha anlamlı olduğunu ifade etti.
**Türkçede Ölçme Araçları ve 4 Beceri**
Bülbül, ilkokullarda özellikle Türkçenin doğru ve etkin bir şekilde kullanımıyla ilgili 4 beceriye yönelik özel ölçme araçlarının kullanıldığını belirtti. Türkçe öğretimine ağırlık verenlerin bu becerileri geliştirmek için çaba gösterdiklerini açıkladı. Bülbül, öğrencilerin düşünme becerilerinin gelişmesi, düşündüklerini yazabilmesi ve muhakeme yeteneklerinin geliştirilmesinin önemine vurgu yaptı. Bu bağlamda, 2016 yılında “Yazılı Anlatım Becerilerinin Geliştirilmesi” çalışmasının başlatıldığını sözlerine ekledi. Bülbül, hazırlanan ölçme araçlarının öğretmenlerin kullanımına sunulacağını ve bu çalışmanın test çözmekten daha değerli olduğunu belirtti. Öğrencilerin yazılı anlatım becerilerinin yanı sıra dinleme ve konuşma becerilerinin de geliştirilmesinin gerekliliğine değinen Bülbül, ilkokulda öğretmenlerin bu becerilerin geliştirilmesinde önemli bir rol üstleneceğini ve Bakanlık olarak sürekli olarak takip edeceklerini ifade etti.
**Okuduğunu Anlamak Önemli**
Sürekli soru çözme ve deneme sınavlarına yönelik bir sistem olmasının sağlıklı olmadığını belirten Bülbül, öğrencilerin muhakeme ve akıl yürütme becerilerinin geliştirilmesinin daha önemli olduğunu belirtti. Öğrencilerin okuduklarını anlayabilmeleri ve sorunun çözümüne ulaşabilmeleri durumunda başarılı olacaklarını söyleyen Bülbül, öğretmenlerin de klasik ölçme alışkanlıklarını bırakmakta zorluk çekebileceğini ancak sonuç odaklı ölçmenin de kendilerini rahatsız ettiğini bildiğini ifade etti. Öğrencilerin ders kitaplarını takip etmeleri, aktif bir şekilde derse katılmaları ve kendi düşüncelerini yazmalarının daha başarılı olmalarını sağlayacağını sözlerine ekledi. MEB olarak süreç odaklı ölçüm yöntemine destek olmak amacıyla öğretmenlere örnek materyalleri sürekli olarak EBA üzerinden yayınlayacaklarını belirtti.
**Öğrencileri Karşılaştırmaktan Ziyade Sürece Odaklanmak**
Bülbül, ölçme çalışmalarının amacının öğrencileri ve okulları karşılaştırmak veya sıralamak olmadığını ifade etti. Önemli olanın, süreçte kimlerin ne düzeyde katkı sağladığı ve başlangıçtan sonuca kadar ne kadar fayda elde edildiğinin belirlenmesi olduğunu belirtti. Bülbül, değerlendirm
