Kıdem Tazminatı ve Özel Emeklilik Fonları
Eleştiriler Artıyor: Türk-İş’ten İlk Tepki
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın açıklamaları, kıdem tazminatı konusundaki eleştirilerin dozunu artırdı. İlk tepki TÜRK-İŞ’ten geldi. TÜRK-İŞ, bir açıklama yaparak, ikinci basamak emeklilik sisteminin işçilerde endişe ve rahatsızlık yarattığını, kıdem tazminatının emeklilik sisteminin bir parçası olmaması gerektiğini belirtti. Diğer kesimlerden de benzer eleştiriler geldi. Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne (TES) devletin aşamalı şekilde çıkıp, özel emeklilik fonlarına devredilmesi gerektiğini savunanlar olduğu gibi, kıdem tazminatının tasfiye edilip TES’e devredilmesini savunanlar ya da işçinin kıdem tazminatının özel şirketlere aktarılmasına karşı çıkanlar da var. Görünen o ki, eleştiriler devam edecek.
Cevdet Yılmaz’ın Açıklaması
Eleştirilerde gerçeklik payı var mı, yok mu; bakalım. OVP’de ne diyor? BES’in çatısı altındaki Otomatik Katılım Sistemi’nin işverenlerin de katkısıyla ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği ve tamamlayıcı emeklilik sisteminin kurulacağı belirtiliyor. Peki, Cevdet Yılmaz’ın kıdem tazminatıyla ilgili açıklamasında ne diyor? Özetle, “Yaklaşımımız, işçi kesiminin temsilcileriyle istişare içinde bu işi sonuçlandırmak. Tek yanlı bir çözüm dayatmak değil. Çözülmesi gereken bir mesele mi; evet öyle. Kıdem tazminatında ciddi problemler var. Ödenmeme meseleleri var, başka sıkıntılar var. Bir dönem bir fon oluşturup bununla bu problemi çözme gibi bir yaklaşım vardı. Bunlar önümüzdeki dönemde Türkiye’nin gündeminde olacak” diyor.
BES, TES ve Kıdem Tazminatı
Bundan sonraki tespitlerimi sıralayayım.
– OVP’de; BES çatısı altındaki çalışanları kapsayan otomatik katılım sisteminden ve bu sisteme yapılacak işveren katkısından bahsediliyor, ancak kıdem tazminatından bahsedilmiyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz ise açıklamasında BES’ten bahsetmiyor, sadece kıdem tazminatındaki soruna dikkat çekiyor. Buradan kıdem tazminatının tasfiye edilip ikinci emeklilik vaadiyle tamamlayıcı emeklilik sistemine devredileceği, tazminatların özel şirketlere aktarılacağı sonucuna varmak biraz zorlama bir çıkarım olur.
– Bu ülkede, 2017 yılından beri BES ve otomatik katılım ile ikinci basamak emeklilik sistemi zaten uygulanıyor ve 7 milyon çalışan da sistemin içinde. Yani, kabaca toplam çalışanların yüzde 29’u altı yıldır bu sistemin içinde ve kimse de kıdem tazminatından bahsetmiyor. Tek eksik işveren katkısı. İkinci basamak emeklilikten bahsedebilmek için işveren katkısının olması gerekiyor. Dünyada da böyle uygulanıyor. OVP ile bu da sağlanmaya çalışılacak.
İkinci Basamak Emeklilik
– Özel şirketler, daha doğrusu emeklilik şirketleri hiçbir şartta kıdem tazminatının içine girmek istemiyorlar. Öyle ki, BES ile kıdem tazminatının aynı cümle içinde geçmesine bile karşı çıkıyorlar ve “Kıdem tazminatı bizim işimiz değil” diyorlar.
Özetle, kıdem tazminatını siyasi bir tartışma haline getirip işin içine katmanın bir anlamı yok. Yapılmak istenen otomatik katılım sistemine işveren katkısını ekleyip, gerçek anlamda ikinci basamak emeklilik sistemini uygulamak; bu kadar basit.
