Emeklilik Sistemi için Yeni Reformlar ve İyileştirmeler Geliyor
2022 12. Kalkınma Planı, çalışma hayatı ve emeklilik sistemine yönelik bir dizi yenilik ve reformlar içeriyor. Bu değişikliklerin yanı sıra, beklenen bir diğer önemli gelişme ise milyonlarca vatandaşı ilgilendiren iki konuda hayata geçecek olan iyileştirmeler. 12. Kalkınma Planı kapsamında emeklilerin aylık bağlama sistemine yapılacak değişiklikler planlanıyor.
Emekli Olma Kriterlerinde Reform ve Sosyal Güvence
Sabah gazetesi tarafından yayımlanan habere göre, emeklilik sisteminde bir reform gerçekleştirilerek emekli olma kriterleri yeniden belirlenecek. Bu sayede çalışma hayatında aktif-pasif dengesi yeniden kurulacak. Ek olarak, evde engelli bireylere bakanlar da sosyal güvenceye kavuşacaklar.
Sosyal Güvence için Sigorta Sistemine Entegrasyon
Türkiye’de yakınlarına evde bakım sağlayan kişilere sosyal ödemeler yapılmaktadır. Ancak, bu kişiler sosyal güvenceden yoksun kalmaktadır. 12. Kalkınma Planı çerçevesinde, evde engelli bireylere bakım hizmeti sunan kişilerin sosyal güvenlik sistemine dahil edilmesi ve evde istihdamın desteklenmesi için çalışmalar yapılacaktır.
Bu şekilde, bu kişiler çalışma hayatında istihdam edilmiş olacak ve aynı zamanda sosyal güvenceye kavuşacaklar. Ayrıca, engellilerle ilgili önleyici ve koruyucu çalışmalar da etkinleştirilecek ve engellilere yönelik sağlık hizmetlerinin kalitesi artırılacaktır.
Engelli İstihdamının Artırılması
Aynı şekilde, engellilerin iş hayatında daha aktif bir şekilde yer alabilmelerini sağlamak amacıyla çeşitli tedbirler alınacaktır. İşyerlerinde belirli bir oranda engelli çalıştırma zorunluluğu bulunmaktadır.
Plan kapsamında engelli çalışanların işe alımlarında ve sürekliliklerindeki denetimler artırılacak, kota-ceza mekanizması ve İşkur tarafından uygulanan idari para cezalarının etkinliği ve istihdama katkısı değerlendirilecektir.
Bu sayede, engelli birey istihdamının kamu ve özel sektörde daha da geliştirilerek çalışma hayatında daha fazla yer almaları sağlanacaktır.
Aylık Bağlama Oranlarındaki Değişiklikler
12. Kalkınma Planı çerçevesinde emeklilerin maaşlarıyla ilgili değişiklikler yapılması planlanmaktadır. Şu anda uygulanan sistemde üçlü bir aylık hesaplama yöntemi kullanılmaktadır.
2000 öncesi dönem için ayrı bir hesaplama yapılırken aylık bağlama oranı yüksek tutulmaktadır. 2000-2008 arasındaki dönem için ise daha düşük aylık bağlama oranı ve farklı katsayılar devreye girmektedir.
Bu sayede, emeklilerin çalışma süreleri arttıkça aylıkları da artacaktır. Bu durum, emeklilik sürelerinin uzamasına da katkı sağlayacaktır. Şu anki sistemde, daha fazla çalışma günü değil daha fazla kazanç, emekli aylıklarını artırıcı bir etkiye sahiptir.
Yeni Emeklilik Dönemi
Yapılacak olan diğer bir reform ile birlikte emekli olma kriterleri yeniden belirlenecek ve bu süreçte yaşam süreleri de dikkate alınacaktır. Adil ve etkin bir emeklilik sistemi ve aylık bağlama yöntemi oluşturulmuş olacaktır.
Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve SSK kurumlarının Sosyal Güvenlik Kurumu çatısı altında birleşmesi sağlanacak ve norm birliği oluşturulacaktır. Bu kapsamda, Bağ-Kur prim şartı 9 bin günden 7,200 güne düşürülerek SSK ile eşitlenmesi planlanmaktadır.
Özellikle EYT (Erken Emeklilik Talebi) sonrası sigortalı olanlar, yani 8 Eylül 1999 sonrasında çalışmaya başlayanlar bu yeni reform sürecine dahil edilecek ve emekli olma sistemi değiştirilecektir.
Kayıtlı İstihdamın Desteklenmesi
Çalışanların ve emeklilerin refahının önceliklendirildiği bir sosyal güvenlik sistemi için güçlendirmeler yapılacak. Kayıtsız çalışma yerine kayıtlı çalışma teşvik edilerek desteklenecektir. Sosyal güvenlik sistemine giriş kolaylaştırılacaktır.
Bu amaçla, farklı meslek ve gelir gruplarına yönelik yeni uygulamalar geliştirilecek, kolay işverenlik uygulamaları yaygınlaştırılacaktır. Düşük gelirli esnaf, sanatkar, çiftçi ve mevsimlik çalışanlar gibi gruplara özel sosyal sigorta programları oluşturulacaktır.
Ardından devreye girecek olan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ile çalışanların emeklilik dönemlerinde refahlarının artması ve çift maaş almaları sağlanacaktır.
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi sayesinde tasarruf imkanı elde eden çalışanlar için işverenler ve devlet birikime katkıda bulunarak büyümesini sağlayacaktır.
Bugün uygulanan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), ikinci bir emeklilik ve tasarruf imkanı sunmaktadır. Devletin %30’luk katkısı dışında, farklı fonlarda birikimler artmaktadır. Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ile bu katkı bir adım daha ileri taşınacak ve işverenlerin desteği sağlanacaktır.
Tamamlayıcı Emeklilik ve Çift Emekli Maaşı İddiaları
Emeklilik sistemindeki bir diğer reform ise tamamlayıcı emeklilik sistemi ile yapılacak. Orta Vadeli Programda yer alan Tamamlayıcı Emekl
