Üç Maaş Alma Hakkı – Kimler Alabilir?
Bir kişinin hem emekli hem çalışan olması durumunda, üçüncü bir maaş alma hakkı doğmaktadır. Bu durum, aile gelirini artırmak isteyenler için büyük bir destek sağlamaktadır. Peki, kimler üç maaş alabilir? İşte bu konu hakkında detaylar…
Eşini veya Babasını Kaybeden Kadınlar
Eşini veya babasını kaybeden kadınlar, çift maaş alma hakkına sahiptir. Kadının çalışması veya emekliliği, maaşını etkilememektedir. Hem babadan hem de eşten maaş alma imkanı bulunmaktadır. Eşinden dul maaşı alan bir kişi (erkek veya kadın fark etmez), emekli ve çalışan ise üçüncü maaşı da almış olur.
Sosyal güvenlik mevzuatımız, vefat eden sigortalının geride kalan eş ve çocuklarını koruyan düzenlemeler içermektedir. Bu düzenlemelerin önemli bir kısmını, ölüm maaşı olarak adlandırılan eşlere ödenen maaş ve çocuklara ödenen yetim maaşı oluşturmaktadır. Eşi vefat eden bir kişiye, erkek veya kadın olmasına bakılmaksızın belirli şartlar altında maaş hakkı verilmektedir. Burada önemli olan nokta, ölüm maaşında kişinin sadece evli olup olmadığıdır. Yani kişinin emekli veya çalışan olması, maaş almasını engellememektedir. Türkiye’de emekli olduktan sonra çalışmanın önünde engel bulunmadığı için bir kişi, eşinden maaş alırken hem emekli hem de çalışan ise üç maaş alma hakkına sahip olmaktadır.
Kurumlara Bağlı Olmak Şartıyla…
Kocası ölen kadına; kocasının sigortalılık süresi uygunsa, kadının geliri olup olmadığına bakılmaksızın dul maaşı bağlanır. Yetim kalan kız çocuklarına, evlenmedikleri ve çalışmadıkları sürece, erkek çocuklara ise öğrenci oldukları sürece (25 yaşa kadar) maaş ödenir.
En çok merak edilen konulardan biri, bir kadının hem ölen kocasından hem de ölen babasından iki maaş alıp alamayacağıdır. Bu durum, 2008 yılı öncesinde farklı kurumlar arasında geçerli olabilmekteydi. Ancak 2008 yılından itibaren çift maaş alma imkanı da ortadan kaldırılmıştır. Yine de ölüm tarihine göre bazı durumlarda çift maaş ödenmektedir.
En Az 900 Gün Prim Ödeme Şartı
Dul maaşında, 01.10.2008 tarihinden sonra Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’na tabi olanlar için 1800 gün, SSK’ya bağlı olanlar için ise 900 gün prim ödeme şartı aranmaktadır. Bu tarihten önceki durumlarda eksik günler doğum veya askerlik borçlanması ile tamamlanabilmekteydi. Ancak şu an için bu durum kabul edilmemektedir. Yetim maaşı alanların tek bir geliri olup olmadığına da bakılmaktadır. Ancak, geçtiğimiz günlerde Yargıtay 21. Hukuk Dairesi, bir kararla hem anneden hem de babadan yetim maaşı alınabileceğine hükmetmiştir.
Kim Nasıl Fazla Maaş Alır?
* Kocası ölen bir kadın eğer emekli ise, hem kendi emekli maaşını alabilir hem de kocasından kalan maaşı alabilir. Yani çift maaş alma imkanına sahip olur.
* Dul eş çalışabilir. Hem eşinden hem de sigortalı olarak çalıştığı yerden maaş alabilir ve şartlar oluştuğunda emekli de olabilir.
* Dul kalan eş eğer emekli ise ve çalışıyorsa, eşinin maaşıyla birlikte üç maaşı da alabilir.
* Kız çocuk çalışmıyorsa, ölen anne ve babasının maaşını alır.
* Kız çocuk çalışmaya başlarsa, SSK veya Bağ-Kur’dan alınan maaş kesilir.
* Emekli Sandığı’ndan alınan maaş ise, kız çocuğunun SSK’lı veya Bağ-Kur’lu olarak çalışması durumunda kesilmez. Ancak memur olması durumunda kesilir.
* Çalışmayan bekâr kız çocuğunun da çift maaş alma imkanı bulunmaktadır. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren, yetim kız çocuğu ölen anneden ve babadan iki maaş alabilir. Yüksek olanın tamamını, diğerinin ise yarısını alır. Ancak evlenen kız çocuğunun maaşı kesilir.
* 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 Sayılı Yasa’dan önce, dul kalan ve çalışmayan kadına (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı’ndan) eşten ve babadan aylık verilmekteydi. Ancak 1 Ekim 2008 tarihinden sonra çift maaş alma imkanı ortadan kaldırılmıştır.
